János Árvay, to jedna z najbardziej kultowych, cichych postaci Tokaju. W cieniu splendoru tkwi na posterunku już przeszło czterdzieści pięć lat, tworząc jedne z najlepszych win w regionie. Wrodzony w studwudziestoletnią rodziną tradycję, dziś zarządza wraz z rodziną winnicą o powierzchni siedemnastu hektarów, z parcelami zlokalizowanymi wokół miejscowości Ratka, na północ od miejscowości Tokaj oraz Mád. Historia jego miłości do wina rozpoczęła się wraz z otrzymaniem 450 krzewów winorośli w winnicy Meggyes, którymi obdarowany został podczas zaślubin z Katlin Árvay. To był poniekąd „drugi” ślub, który wyznaczył pewien kierunek życia, trwający po dziś dzień.
Urodzony w połowie ubiegłego wieku, w miejscowości Ratka, dorastał wśród winnic zlokalizowanych na powulkanicznych glebach. Jednak za młodu nie zamierzał zostać winiarzem. Los kierował Jánosa w innym kierunku i to zmieniło się wraz ze ślubem. Odtąd jego mała winnica, wolno, ale systematycznie zaczęła się rozrastać. Nabywał świetnie utrzymane parcele w okolicy Ratki i zajął się winiarstwem „na poważnie”. Swoje doświadczenie, budował pracując u państwowego giganta, a z początkiem lat dziewięćdziesiątych, podjął pracę w słynnej winiarni Disznókö, w której był głównym enologiem. To między innymi dzięki niemu powstał nowy, obecnie dominujący styl Tokaju, nazywany „stylem Disznókö”, który wyznaczał nowe standardy. Końcówka ubiegłego tysiąclecia przyniosła kolejne wyzwanie. Spółka Árvay & Co, zawiązana z Krisztianem Sauska, miała wyznaczyć nowy trend, lecz pewne poróżnienie zakończyło ich współpracę po ośmiu latach.
W 2009 roku, János Árvay postanowił powrócić do Ratki i otworzyć własną winiarnię. Tak powstała Árvay Csaladi Pince, rodzinna winiarnia prowadzona przez Jánosa, jego żonę Katlinę oraz dwójkę dzieci; Angelicę oraz Szabolcsa.
Árvay Családi Pincészet
To ponad siedemnaście hektarów upraw winorośli zlokalizowanych w większości na południowy wschód od miejscowości Ratka. Występująca tu gleba jest bardzo zróżnicowana. Od skał kwarcytowych oraz zeolitu występującego na Istenhegy (Bożej Górze), poprzez betonit, kształtujący kręgi gejzera na Padihegy, tuf riolitowy (pumeks) w Maggyes, aż po glebę gliniastą połączoną z różnorodnymi skałami na Köves-Úrágya. Każda z tych parceli rodzi wspaniałe grona, dające jakże odmienne wina. Roczna produkcja waha się na poziomie zaledwie 30.000 butelek, a to za sprawą bardzo dużego ograniczenia zbiorów.
János Árvay
To człowiek z pasją, który oddał się ziemi i temu, co rodzi się na powulkanicznych glebach. Winiarz roku 2000 w Tokaju i Winiarz Roku na Węgrzech w 2003. Osobowość, która postawiła sobie za cel, stworzenie najwyższej jakości tokajów wytwarzanych o okolicach miasta Mád. Wielki miłośnik terroir, znawca podłoża, które rodzi wspaniały materiał na wina, pasjonat oraz kolekcjoner kamieni.
Jánosa oraz Angelicę miałem okazję poznać w 2014, kiedy odwiedziwszy Warszawę przeprowadzili w Parku Karola Beyra, zamkniętą, kameralną degustację swoich win. Nigdy nie sądziłem, że sześć lat później zawitam do Ratki, do ich domu, aby zasiąść przy XIX wiecznym piecu, rozkoszując się wspaniałymi winami, które stworzyła rodzina Árvay. Zważywszy na najróżniejsze formy degustacji, w których miałem okazję uczestniczyć, ta odbyła się w typowo rodzinnej atmosferze. Samo powitanie, przyjazna atmosfera, spowodowały, iż poczułem się jakbym gościł tam kolejny raz.
Podczas krótkiej degustacji János wraz z Angelicą zaprezentowali swoje wina, jakże inne, jakże odmienne, których wspólnym mianownikiem była główna cecha, jakość!.
Od początku i w dużym skrócie…
Tokaji Birtok Furmint 2016
Wino fermentowane i dojrzewane w stosunku 50% w stali nierdzewnej i 50 % w beczkach z dębu węgierskiego. Wyprodukowany w skromnej ilości 3785 butelek, ukazuje aromaty owoców z sadu, suszonych rodzynek, fig oraz nuty wanilii. Usta bardzo skoncentrowane, owocowe i zarazem mineralne, z bardzo długim finiszem.
Tokaji Isten-hegy Furmint 2015
Jednoparcelowy furmint z„Bożej Góry” dojrzewający półtora roku w beczkach, emanuje nutami owoców cytrusowych zmieszanych z rodzynkami, podkręconych aromatami mineralnymi (mokry kamień) oraz dymno-wędzonymi. Na podniebieniu harmonia smaków łączących żywą kwasowość cytrusowych owoców z posmakiem kawy i słoności. Pięknie wykończony finisz z nutą gorzkości, powoduje, iż wino to pięknie komponować się będzie z wyrazistymi potrawami, jak sałatki, owoce morza, oraz z dobrze doprawionym białym mięsem. Kolejna etykieta tego jednoparcelowego wina pochodziła z 2017 roku. Mimo, iż o dwa lata młodsze, to zarazem delikatniejsze. Jednak w smaku bardziej słone i mineralne „kamienne”. Fantastyczne wino gastronomiczne!.
Tokaji Padi-hegy Furmint 2015
To kolejna jednoparcelowa etykieta, wyprodukowana w ilości około 2000 butelek. W tym przypadku fermentacja oraz dojrzewanie przebiegało przez okres niecałych dwóch lat w beczkach. W efekcie rodzina Árvay stworzyła wspaniałe wino o „miksie” aromatów owocowych (brzoskwinia, gruszka) przeplatających się z nutami przypraw korzennych oraz dymnych. O smaku bardzo wysublimowanym, z wysoką kwasowością, słonością oraz przenikającymi się owocami, a całość pięknie podkreślona zrównoważoną ziemistością. Takie wino, to idealna pozycja do piwniczki, a to za sprawą wspaniałego potencjału starzenia, który po kilku latach ukaże niepowtarzalne w aromacie i smaku, wino.
Tokaji Úrágya Furmint 2013
Jak to się mówi, „im dalej w las, tym więcej drzew”. Wytwarzany ledwie w setkach butelek, wytrawny furmint z jednej, z lepszych parceli w Tokaju, zdumiewa potęgą aromatów. Zaskakujący jest tu udział dużej ilości przypraw, uzupełnianych na przemian mineralnością, połączoną z drugorzędnym udziałem egzotycznych, cytrusowych owoców. Wino dojrzewało w beczkach przez ponad rok, ukazując w ustach moc cytrusów, dużą słoność oraz zioła.
Tokaji Édes Furmint 2014
Z wyczuwalnymi aromatami suszonej moreli, ananasa, jabłka, fig kwiatów bzu i róży oraz karmelu. Kremowe podniebienie doszuka się tropikalnych owoców, egzotycznych przypraw, delikatnego utlenienia, a to wszystko podkręcone żywą kwasowością. Dla miłośników słodkich win (56 g/l cukru resztkowego), to idealna propozycja.
Tokaj Édesem 2017
Charakteryzuje się dość dużym cukrem resztkowym (92 g/l). Mamy tutaj tropikalne owoce, odrobinę owocowego sadu, przypraw; pieprz, goździk, warzyw, a wszystko pięknie „przykryte” akacjowym miodem. Dzięki wysokiej kwasowości, wino mimo pokaźnego cukru, nie wydaję się zbyt słodkie, a delikatnie pieprzny akcent na finiszu dodaje smaczku.
Tokaj 6 puttonyos aszú 2011
Jest kupażemdwóch szczepów, furminta (80%) oraz Hárslevelű (20%). W nosie mocno miodowe z nutami dymnymi i pojawiającymi się owocami; jabłek, suszonych gruszek i śliwek oraz przejrzałej moreli. Wino z piękną kremowością na podniebieniu, gdzie główne skrzypce gra słodycz (189 g/l) owoców, połączona z akompaniamentem dość wysokiej kwasowości (10,8 g/l). Wspaniałe wino do deserów, serów pleśniowych oraz foie grass.
Wina które tworzy János Árvay, z całą pewnością, plasują się w pierwszej lidze tokajskich win. Czuć w nich terroir regionu oraz poszczególnych jego części, zaangażowanie i morderczą pracę w tworzeniu win jakościowych. Słynący ze słodkich win region, pragnie być zauważalny na świecie również ze swoimi wytrawnymi pozycjami. A dzięki takim winiarzom, staje się to możliwe, a zarazem bardzo pożądane przez rynek. Pracę oraz „owoce” Árvaya docenił również polski importer LUTOMSKI.WINO, który współpracuje z Árvay Családi Pincészet, importując wina dla rynku HoReCa (gastronomicznego). Istnieje również możliwość zakupu niektórych etykiet bezpośrednio w firmowym Składzie Win przy ulicy Jana Dekerta 18 w Krakowie.
Egészségedre!
(na zdrowie!)
