Ferran Adrià wydaje kolejną książkę

O tym, jak wielkim dziełem sztuki kulinarnej była najlepsza restauracja pierwszej dekady XXI wieku, dobitnie świadczy fakt, iż nawet dziesięć lat po jej zamknięciu nie sposób opowiedzieć o działalności Ferrana Adrii bez wspomnienia o jego opus magnum. Ćwierćwiecze pod jego dowództwem zaprowadziło lokal na szczyt. Pięciokrotny triumf w World's 50 Best Restaurants do dziś pozostaje zresztą niedoścignionym rekordem plebiscytu. Poczynając od rewolucyjnego manifestu, który w połowie lat 90. wyznaczył kierunki w nowoczesnej gastronomii; poprzez nieustanne poszukiwania, promocję kuchni molekularnej i ciągłe podnoszenie poprzeczki; a na wsparciu rozwoju talentów pokroju Massimo Bottury, René Redzepiego czy Paco Moralesa kończąc – El Bulli i szef jej kuchni napisali historię współczesnej gastronomii. Ferran Adrià doskonale zdaje sobie jednak sprawę, że historia tej branży sięga tysiące lat wstecz.

Ferran Adrià nie ustaje w swych kulinarnych poszukiwaniach

Ferran Adrià, Bullipedia, elBullifoundation
Bullipedia, fot. elBullifoundation

Lata na szczycie doprowadziły Adrię do zawodowego wypalenia, ale nie zabiły w nim kulinarnej pasji. Między innymi dlatego działa obecnie głównie pod szyldem elBullifoundation, rozwijając różne projekty okołogastronomiczne. Już za czasów El Bulli sezonowe menu tej restauracji publikowano w formie bogato ilustrowanych tomów. W międzyczasie Ferran Adrià sam także oddał się pisarstwu, oczywiście nie porzucając dziedziny, na której zna się najlepiej. Ostatnie lata to jednak projekt wykraczający poza jego mistrzostwo i wiedzę na temat kuchni. To czas wzmożonych badań i poruszania tematów nieoczywistych.

Oto bowiem jesteśmy świadkami powstania serii książek składających się na jedyną w swoim rodzaju encyklopedię kulinarną. Ponad trzydzieści tomów, każdy o objętości przekraczającej pięćset stron. To właśnie Bullipedia. Już w 2019 roku Ferran Adrià zapoczątkował cykl, wydając "Coffee Sapiens". W zeszłym roku kolekcja powiększyła się z kolei o "What is Cooking". Jeszcze w tym miesiącu do księgarń trafi natomiast zupełnie nowy tom serii – "The Origins of Cooking: Palaeolithic and Neolithic Cooking".

Nie będziemy umieli zrozumieć naszych współczesnych doświadczeń, jeśli nie dowiemy się kiedy, jak i gdzie to wszystko się zaczęło.

– Ferran Adrià

Filozofia, która stoi zarówno za całym przedsięwzięciem, jak i za tym konkretnym tytułem, jest dość czytelna. Poznanie jest najlepszą drogą do zrozumienia, a więc i do samodoskonalenia. Nie ma bowiem lepszego sposobu, by się rozwijać, niż prześledzenie historii swojej dziedziny. "The Origins of Cooking" jak żadna publikacja dotąd poszukuje natomiast korzeni naszych współczesnych nawyków żywieniowych.

Fascynacja przekuta w czystą wiedzę

The Origins of Cooking, Phaidon
Fragment książki "The Origins of Cooking", fot. Phaidon

Ferran Adrià dotyka różnych dziedzin – wszystkie one składają się jednak na kulturę żywienia. Do prac nad Bullipedią zapraszani są zarówno szefowie kuchni, jak i historycy oraz archeolodzy, a ich wspólnym celem jest odnalezienie źródeł i ustalenie sposobu, w jaki kulinaria ewoluowały na przestrzeni wieków. Tom dotyczący gastronomicznych korzeni podzielono na cztery części. Brnąc przez odmęty paleolitu i neolitu, będziemy niejako towarzyszyć naszym przodkom w zbieractwie, ujarzmianiu ognia, zmianie trybu życia na osiadły oraz wynalezieniu ceramiki, która zmieniła sposób pojmowania jedzenia.

"The Origins of Cooking: Palaeolithic and Neolithic Cooking" ukaże się 24 lutego nakładem wydawnictwa Phaidon. Książka nie jest tania – kosztuje 120 euro – ale dla pasjonatów raczej nie będzie to cena zaporowa. Takiej lekcji kulinarnej historii nie znajdą oni bowiem nigdzie indziej.

The Origins of Cooking, Phaidon
Fragment książki "The Origins of Cooking", fot. Phaidon
Damian Halik

Damian Halik

Kulturoholik, level 99. Czas na filmy, książki, komiksy i gry, generowany gdzieś między pracą a codziennymi obowiązkami, zawdzięcza opanowaniu umiejętności zaginania czasoprzestrzeni.