Norwegia – kraina fiordów i zrównoważonej architektury. Kolejne propozycje tamtejszych projektantów prześcigają się w przesuwaniu ekologicznych granic budownictwa, ale nie brak im przy tym wyjątkowej urody. Nie inaczej jest w przypadku ośrodka Fornebu Brygge, który może stanąć na przedmieściach Oslo.
Co prawda projekt stworzony przez pracownie Haptic Architects i Oslo Works to jedynie propozycja, ale jego pozytywny odbiór zdaje się istotnym argumentem za. Kompleks Fornebu Brygge ma bowiem stanowić kolejny etap transformacji terenów na półwyspie Fornebu. To tu jeszcze u schyłku XX wieku działało główne lotnisko w Oslo. Dziś to raczej ośrodek technologiczny, a coraz częściej także miejsce inwestycji mieszkaniowych. Niebawem może natomiast zyskać kolejną funkcję – globalne centrum zrównoważonej gospodarki oceanicznej.
Projekt zaprojektowano na zlecenie dewelopera Selvaag i inwestora technologicznego We Are Human. Ich współpraca nad wstępną koncepcją, rozwojem nieruchomości i szczegółowymi propozycjami planowania przyjęła natomiast formę dedykowanej firmy deweloperskiej Fornebu Brygge AS. Plan obejmuje rewitalizację nadbrzeżny o powierzchni czterdziestu pięciu tysięcy metrów kwadratowych, gdzie stanie nowa atrakcja turystyczna – Fjordarium. Będzie to etyczne akwarium z podwodnymi galeriami poświęconymi odkrywaniu fiordu i jego potencjalnej przyszłości.
Inwestycja stanowi część szerszego centrum wiedzy obejmującego elastyczne przestrzenie robocze dla przemysłu morskiego i firm zajmujących się technologią oceaniczną, badaczy i startupów. Proponowany projekt obejmuje również centrum morskie, centrum sportów wodnych, restauracje i kawiarnie oraz nowy terminal promowy, położony na nowo zaprojektowanym nabrzeżu. Ogólnie rzecz biorąc, przedłużyłoby to publicznie dostępną linię brzegową o tysiąc metrów i stworzyłoby dwie nowe zatoki, w tym park publiczny o powierzchni ośmiu tysięcy metrów kwadratowych.
Fornebu Brygge ma stanowić ważną część rozwoju urbanistycznego półwyspu
To miejsce, które do 1998 roku odczuwało negatywne skutki działalności ruchliwego, podmiejskiego lotniska, ma się zmienić nie do poznania. Proces już trwa, ale w najbliższym czasie ma nabrać rozpędu (i rozmachu!). W Fornebu mają powstać nowe dzielnice mieszkalne, nie zabraknie też budynków biurowych oraz atrakcji społecznych i kulturalnych. Wśród nich między innymi nowe centrum szkolne i kulturalne Tårnkvartalet (także autorstwa Haptic Architects, we współpracy z PIR2) . W planach jest również przedłużenie linii metra, by połączyć okolice Fornebu z centrum Oslo.
Propozycja projektu dla Fornebu Brygge obejmuje trzy kluczowe obszary – Fjord, Wharf i Urban. Każdy ma charakterystyczną architekturę i skalę, aby nadać całości zróżnicowaną sylwetkę. Program zapewniłby regionowi szereg interakcji i doświadczeń związanych z nabrzeżem oraz arenę innowacji w zakresie ochrony życia morskiego, zrównoważonej produkcji żywności i energii oraz ekologicznych rozwiązań w zakresie transportu oceanicznego.
Fjord jest planowany jako centrum edukacyjne programu i siedziba Fjordarium, które zapewni okno bezpośrednio do fiordu, ustępując miejsca wciągającym doświadczeniom odwiedzających. Znajdą się w nim również restauracja i bar, galeria i przestrzeń eventowa, laboratoria badawcze, przestrzenie do pracy dla naukowców oraz sale dydaktyczne rozmieszczone nad i pod wodą. Z kolei Wharf (Nabrzeże), również na linii brzegowej, zostało zaprojektowane jako arena innowacji z niskimi warsztatami i zapleczem konferencyjnym, od jednego do trzech pięter, wraz z mariną z pływającymi saunami. Natomiast Urban (Obszar miejski), nieco oddalony od wody, składa się ze średnich budynków biurowych o wysokości od jednego do dziewięciu pięter, z publicznie aktywowanymi parterami, połączonych drobną siatką przestrzeni publicznych i dostępnej promenady przy nabrzeżu.
Fjordarium zaprojektowano w ścisłej współpracy z Norweskim Instytutem Badań Wody (NIVA)
Wszystko po ty, by jak najlepiej chronić różnorodność biologiczną mórz, zarówno pod wodą, jak i wzdłuż linii brzegowej. Budynek został zaprojektowany tak, aby wytrzymać fale i prądy fiordu oraz wprowadzić naturalne światło do przestrzeni poniżej poziomu wody. Umożliwiając wyjątkową ekspozycję na Oslofjord, skupi się na wyzwaniach i rozwiązaniach dotyczących oczyszczenia fiordu, który został mocno zanieczyszczony w wyniku odpadów rolniczych.
Norwegia jest wyjątkowo położona zarówno geopolitycznie, jak i historycznie jako główna gospodarka oceaniczna, a architekci współpracowali również z We Are Human, aby zaprojektować Fjordarium jako miejsce zarówno fizyczne, jak i wirtualne, działające jako globalna platforma edukacyjna, jeśli chodzi o odkrywanie siły napędowe nowej niebieskiej gospodarki i doprowadzenie do zielonej zmiany w kierunku zrównoważonego rozwoju środowiska i regeneracyjnego podejścia do naszych oceanów.
Projekt obejmuje dwa zabytkowe budynki w dzielnicy Wharf, stary terminal wodnosamolotów, który stał się restauracją oraz dawną wartownię Morskiego Pogotowia Ratunkowego. Przekształcenie istniejącego parkingu w krajobraz, w którym można spacerować, z terenami zielonymi, dostępnym nabrzeżem i nowym portem publicznym, umieszcza zabytkowe budynki w centrum miasta w nowym kontekście.
W ramach ambicji gminy dotyczących neutralnego pod względem emisji dwutlenku węgla rozwoju Fornebu, budynki opierają się głównie na konstrukcjach drewnianych i zastosowaniu betonu neutralnego pod względem emisji dwutlenku węgla. Ponadto partnerzy projektu współpracują między innymi z Nordic Circles w celu zbadania potencjalnego ponownego wykorzystania stali morskiej z wycofanych z eksploatacji platform wiertniczych, statków i rur naftowych jako elementów konstrukcyjnych i niekonstrukcyjnych w nowej bryle budynku.
