Niesamowita różnorodność cechuje liczną polską reprezentację w EU Mies Award 2022. Wyróżnienie przyznawane co dwa lata powinno właśnie zmierzać do wielkiego finału, ale z powodu pandemii prace jury bardzo mocno się opóźniły. Straciliśmy właściwie rok, a harmonogram trzeba było rozpisać od nowa. Wiadomo już, że z tego powodu obecną edycję przemianowano z 2021 na 2022 – zakończy się bowiem w przyszłym roku. W styczniu ujawniona zostanie tak zwana shortlista, na której znajdzie się kilkadziesiąt propozycji. W lutym dowiemy się, jak wygląda finałowa piątka – laureatów poznamy natomiast w kwietniu 2022.
Skomplikowany proces wyłaniania zwycięzców
Nagrodę imienia Miesa van der Rohego ustanowiono stosunkowo niedawno, bo w 1987 roku, ale jej renoma błyskawiczne wzrosła. Obecnie bez wątpienia jest ona najważniejszym architektonicznym wyróżnieniem w Europie – zresztą od 2001 roku oficjalnie patronem lauru jest Unia Europejska. Jej pełna nazwa brzmi natomiast: European Union Prize for Contemporary Architecture – Mies van der Rohe Award. W skrócie: EU Mies Award. Tradycją jest, że laureatów tego prestiżowego wyróżnienia poznajemy co dwa lata, jednak z powodu pandemii harmonogram obecnej edycji musiał ulec zmianie.
Wyłanianie laureatów Europejskiej Nagrody dla Architektury Współczesnej jest dość skomplikowane. Wymaga też od jury osobistego wizytowania realizacji na finalnym etapie konkursu. To właśnie stąd decyzja o przesunięciu wręczenia nagrody – w zeszłym roku nie było to bowiem możliwe. Cały proces rozpoczyna się jednak w rodzimych kręgach architektonicznego światka. Propozycje budynków, które przedstawiane są jury konkursowemu, pochodzą z trzech źródeł: od branżowych stowarzyszeń (głównie należących do Rady Architektów Europy, ale też kilku spoza Starego Kontynentu); niezależnych ekspertów oraz komitetu doradczego złożonego z przedstawicieli instytucji naukowych i muzealnych (w tym m.in. Muzeum Architektury we Wrocławiu).
W Polsce prawo przedstawienia swoich faworytów do EU Mies Award 2022 miało oczywiście Stowarzyszenie Architektów Polskich (SARP), ale też troje ekspertów: Ewa P. Porębska, Hubert Trammer i Marcin Szczelina.
Lista nominowanych do EU Mies Award 2022 jest wyjątkowo długa
Zgodnie z założeniami edycji pretendentami do nagrody są budynki powstałe między październikiem 2018 a październikiem 2020 roku. Do konkursu zgłoszono aż czterysta czterdzieści dziewięć projektów zlokalizowanych w dwustu siedemdziesięciu dziewięciu miastach, w czterdziestu jeden krajach. To jednak nie wszystko! Z powodu opóźnienia postanowiono bowiem, że w tym roku proces nominacji będzie przebiegać dwuetapowo. We wrześniu lista zostanie wydłużona o projekty zrealizowane między listopadem 2020 a kwietniem 2021, zamykając proces nominacji do EU Mies Award 2022.
Spośród już przedstawionych propozycji najwięcej pochodzi z Hiszpanii i Francji (po trzydzieści cztery). Podium zamykają Niemcy (dwadzieścia sześć propozycji), ale i Polska może się poszczycić solidną reprezentacją dwudziestu budynków.
Nominacje Stowarzyszenia Architektów Polskich:
Budynek P4 
Centrum Aktywności Lokalnej 
Dom dla bezdomnych 
Bobrowisko 
Muzeum Józefa Piłsudskiego 
Żółty Słonik 
Zodiak
– Budynek biurowo-usługowo-hotelowy P4 w Warszawie (JEMS Architekci)
– Centrum Aktywności Lokalnej we Wrocławiu (ch+ architekci)
– Dom dla bezdomnych w Jankowicach (xystudio)
– Enklawa przyrodnicza Bobrowisko w Starym Sączu (55Architekci)
– Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku (koncepcja: Krzysztof Jaraczewski, Radosław Kacprzak; wykonanie: PIG Architekci)
– Przedszkole Żółty Słonik w Suwałkach (xystudio)
– Pawilon Architektury Zodiak w Warszawie (Kalata Architekci, Mateusz Świętorzecki)
Nominacje Ewy P. Porębskiej:
Dom dla bezdomnych 
Przedmieście Oławskie 
Elektrownia Powiśle 
Park Pamięci 
Nowe Żerniki
– Dom dla bezdomnych w Jankowicach (xystudio)
– Rewitalizacja Przedmieścia Oławskiego we Wrocławiu: nabrzeże rzeki Oławy (Vertigo Margareta Jarczewska, a+f projektowanie przestrzeni), dwa Centra Aktywności Lokalnej (ch+ architekci), 10 gminnych lokali usługowych, 4 wnętrza podwórzowe
– Elektrownia Powiśle w Warszawie (APA Wojciechowski Architekci)
– Park Pamięci w Oświęcimiu (NArchitekTURA)
– Osiedle Nowe Żerniki we Wrocławiu (superbiuro)
Nominacje Huberta Trammera:
Biblioteka w Głuchołazach 
Dworzec w Kielcach 
Nowy Nikiszowiec 
Klasztor Sióstr Franciszkanek 
Stacja Księcia Janusza
– Biblioteka Publiczna w Głuchołazach (Antoni Domicz)
– Modernizacja dworca autobusowego w Kielcach (Kamiński Bojarowicz Architekci)
– Osiedle Nowy Nikiszowiec w Katowicach (22 Architekci)
– Rozbudowa i przebudowa klasztoru Sióstr Franciszkanek w Dobrzeniu Wielkim (PORT)
– Stacje metra Płocka, Młynów i Księcia Janusza w Warszawie (Biuro Projektów Kazimierski i Ryba oraz Archinauci)
Nominacje Marcina Szczeliny:
Centrum Aktywności Lokalnej 
Strefa Aktywności 
Nowy Werdon 
Riverview 
Dom dla bezdomnych
– Centrum Aktywności Lokalnej w Rybniku (MWArchitekci)
– Strefa Aktywności w Chorzowie (SLAS Architekci)
– Budynek mieszkalny Nowy Werdon w Rudzie Śląskiej (Małeccy Biuro Projektowe)
– Osiedle Riverview w Gdańsku (APA Wojciechowski Architekci)
– Dom dla bezdomnych w Jankowicach (xystudio)
EU Mies Award 2022 tradycyjnie przyznane zostanie oczywiście w dwóch kategoriach – budynkowi innowacyjnemu, wyrażającemu nowy sposób myślenia o architekturze oraz najlepiej rokującemu młodemu architektowi/zespołowi architektów. Laureaci poza statuetką inspirowaną słynnym pawilonem Miesa van der Rohego otrzymają też nagrody pieniężne – odpowiednio 60 000 euro dla autorów budynku oraz 20 000 euro dla młodego talentu/młodych talentów. Uroczysta ceremonia wręczenia nagród – o ile będzie to oczywiście możliwe – odbędzie się w maju 2022. Jednym z wydarzeń towarzyszących będzie wernisaż objazdowej wystawy "EU Mies Award 2022", gdzie zobaczymy wszystkie realizacje ujęte na shortliście. Tradycyjnie zostaną one również zebrane w formie katalogu.
