Trudno o słowa wyrażające twórczość Karoliny Częczek i Adama Framptona lepiej niż Big Ideas for Small Lots. To nazwa nowojorskiego konkursu, na którego potrzeby stworzyli swój najgłośniejszy (przynajmniej do niedawna) projekt – "System for Narrow Living". Para architektów stojąca na czele pracowni Only If wręcz wyspecjalizowała się w obmyślaniu pomysłów skrojonych na miarę metropolii, gdzie liczy się każdy metr. Zapełniając kolejne wąskie parcele Nowego Jorku, kolektyw doczekał się licznych wyróżnień.
Współczesne problemy wymagają współczesnych rozwiązań
Nie minęło jeszcze dziesięć lat od powołania do życia Only If, ale pracownia może pochwalić się wieloma sukcesami. To tyleż ciekawe, że – jak wspominają jej twórcy – wejście na rynek nie było dla nich łatwe. Zawodowi (i życiowi) partnerzy poznali się w połowie drogi. On po ukończeniu Uniwersytetu Princeton ruszył do Europy, by skonfrontować akademicką wiedzę z metodycznym projektowaniem; ona – wykształcona na Politechnice Krakowskiej – zapragnęła konceptualnej ucieczki od wpajanego jej na uczelni pragmatyzmu.
Spotkali się w Rotterdamie, pracując dla uznanej pracowni OMA. Z czasem Adamowi udało się przekonać Karolinę, by ta ruszyła z nim do Hongkongu, gdzie ten pracował dla OMA nad Taipei Performing Arts Center. Kiedy natomiast Częczek uznała, że chce się dokształcić na Uniwersytecie Yale, Frampton ruszył wraz z nią do Nowego Jorku. To tam w 2013 roku stworzyli Only If. Mimo że oboje mieli doświadczenie w jednej z topowych pracowni świata, o zlecenia wcale nie było łatwo. Tak ich uwaga skierowała się na projektowanie wnętrz, następnie zaś przyszło im zmierzyć się z problemem ograniczonej przestrzeni.
Jedno z najlepszych młodych biur architektonicznych na świecie
Za przełomowy projekt pracowni można z pewnością uznać wspomniany już "System for Narrow Living". Pomysł, który zapewnił Only If wyróżnienie w nowojorskim konkursie, okazał się istotnym głosem w kwestii kryzysu mieszkaniowego. Wszak jednym ze sposobów przeciwdziałania gentryfikacji jest budowa nowych, tanich mieszkań – czemu więc nie zagospodarować terenów, które stoją odłogiem? Rozwinięciem tej idei jest zresztą prywatny dom Częczek i Framptona – Narrow House – którego budowę ukończono w zeszłym roku.
Wspomniane projekty przyniosły Only If liczne wyróżnienia. Najnowsze z nich to triumf w tegorocznym Design Vanguard organizowanym przez "Architectural Record". Nagroda dedykowana jest najlepszym młodym pracowniom z całego świata. Zaledwie miesiąc temu Narrow House wygrał natomiast 2022 Interior Design NYC×DESIGN Award w kategorii Miejski dom. Już przed dwoma laty "Domus Magazine" wymienił ich wśród 50 najbardziej kreatywnych, interesujących i obiecujących młodych pracowni architektonicznych; natomiast na łamach "Architect Newspaper" uznano Only If za jedno z 50 najlepszych biur projektujących wnętrza.
Co ciekawe, choć Częczek i Frampton nie narzekają na brak zajęć w pracowni, oboje prężnie działają także w środowisku akademickim. Wykładają odpowiednio na Uniwersytetach Yale oraz Columbia. Działają także na rzecz nowoczesnego podejścia do planowania przestrzennego, by poprzez architekturę wpływać na poprawę sytuacji mieszkaniowej. Dzięki studiowaniu roli warunków życia i pracy, a także budowania struktur rodzinnych współcześnie, mogą opracowywać przyszłościowe rozwiązania mieszkaniowe. Narrow House, który stworzyli na działce o szerokości zaledwie czterech metrów (13' 4''), sprawił zaś, że oni sami także uczestniczą w tym eksperymencie.
