News will be here
Tamale Mini-Living – więcej niż "polskie osiedle" w Ghanie

Tamale to trzecie co do wielkości miasto Ghany, którego populacja szybko się zwiększa. Wynika to między innymi z gwałtownego rozwoju kraju, który w ciągu ostatniej dekady stał się jedną z najszybciej rozwijających się gospodarek świata. Niestety sukces gospodarczy w tym regionie niełatwo jest przełożyć na zmiany społeczne. Rozrost miasta ma charakter mocno wernakularny – Magdalena Górecka może to jednak zmienić.

Tamale czeka

Tradycyjna zabudowa, Ghana, Afryka, Afryka Subsaharyjska, modelsoffbeauty
Tradycyjna zabudowa w tej części Afryki, fot. modelsoffbeauty

Horyzontalne, niczym nieskrępowane poszerzanie terenów mieszkalnych jest problematyczne. Jeśli dodamy do tego ograniczenia budżetowe, otrzymamy obraz stereotypowej wioski afrykańskiej – a nie tego spodziewają się ludzie, którzy chcieliby w Tamale zainwestować. Prowadzone przez Magdalenę Górecką studio może jednak proces uporządkować, z jednej strony wyciągają rękę do Zachodu, z drugiej zaś wspierając lokalną społeczność. Architektka w Ghanie znalazła swój trzeci dom.

Polka specjalizuje się w obiektach użyteczności publicznej – doświadczenie zawodowe zdobywała między innymi w uznanej rotterdamskiej pracowni MVRDV. Jest absolwentką wiedeńskiego Uniwersytetu Sztuki Stosowanej, gdzie obecnie wykłada w laboratorium [APPLIED] Foreign Affairs. Naucza tam futurystycznego podejścia do przestrzeni publicznej, decentralizując pozycję człowieka w ekosystemie. Gościnnie prowadzi też zajęcia na Politechnice Federalnej (ETH) w Zurychu. Ostatnie dwa lata mocno odmieniły jej karierę.

Guabuliga, Ghana, Toms Kampars, modelsoffbeauty
Targowisko w miasteczku Guabuliga w północnej Ghanie, fot. Toms Kampars/modelsoffbeauty

W 2019 roku Górecka wraz z uczelnianym zespołem zaprojektowała targ w ghańskiej Guabulidze, który przyniósł jej spory rozgłos zwłaszcza w Afryce. W 2020 Architecture MasterPrize w Los Angeles uznał ją za Odkrycie roku, w 2021 otrzymała natomiast szereg nagród – jej projekt dotarł też do finału konkursu na najlepszy budynek ArchDaily. Wtedy też założyła swoje własne studio modelsoffbeauty, skupiając się na pracy w Afryce Subsaharyjskiej.

W Europie praca architekta polega na siedzeniu przy czystym biurku w idealnej temperaturze i produkowaniu rysunków. W Ghanie nie wszyscy rozumieją rzuty. Tworzyłam fizyczne makiety i pytałam wykonawców, czy potrafią coś takiego zrobić, odmierzyć nieortogonalny kształt. Praca w Ghanie polega głównie na rozmowie, a ta oznacza bardzo bliski kontakt.

– Magdalena Górecka w wywiadzie dla miesięcznika "Architektura" (2020)

Minimalizm w wydaniu afrykańskim

Tamale Mini-Living, modelsoffbeauty
Tamale Mini-Living, fot. modelsoffbeauty

W tym samym wywiadzie Górecka opowiadała o Akrze – naprawdę ciekawie rozwijającej się stolicy Ghany. Lata mijają, a przepaść między tym miastem a resztą kraju wciąż jest jednak ogromna – komunikacja to nie jedyny problem. Przede wszystkim architektce przyszło walczyć z bylejakością budownictwa na peryferiach Tamale. W jakimś sensie jej misja pokazuje, że można – a nawet trzeba – korzystać z dóbr cywilizacyjnego rozwoju, by poprawiać byt ludzi. Nie oznacza to jednak zerwania z lokalnymi tradycjami.

Inwestorzy Tamale Mini-Living mocno zresztą nalegali, by jej projekt adaptował styl rodzimej zabudowy. Pokłosiem tego jest między innymi wykorzystanie typologii wyspy, która jest dość popularną metodą organizacji zabudowy mieszkalnej w tej części świata. Poszczególne budynki tworzą swoiste oazy – w ich centrum toczy się życie prywatne, a w kierunku obrzeży pojawiają się otwarte i półotwarte przestrzenie. Nowoczesne budynki minimalistycznego osiedla będą dzięki temu ciekawą ofertą zarówno dla ghańskiej społeczności, jak i zagranicznych gości.

Typologia wyspy, modelsoffbeauty
Typologia wyspy według modelsoffbeauty

Siedem takich wysp będzie składać się na osiedle. W jego sercu pojawi się natomiast pasaż z restauracją, barem, recepcją i siłownią TamaleFit, która jest jednym z inwestorów. Mieszkania – łącznie dziewiętnaście – będą przeznaczone pod najem krótkoterminowy (maksymalnie rok). Projektując Tamale Mini-Living, przygotowano ich trzy odmienne typy. Mowa o mieszkaniu introwertyka, które posiada ukryte patio; mieszkaniu ekstrawertyka z platformą łączącą je z przestrzenią publiczną; a także mieszkaniu kompaktowym, które zajmuje najmniejszą powierzchnię przyziemia, ale jest dwupoziomowe.

Afryka niejedno ma imię

Tamale Mini-Living, modelsoffbeauty
Tamale Mini-Living, fot. modelsoffbeauty

Tamale leży na pograniczu sawanny i sahelu – to niezwykle istotne, klimat i okoliczny ekosystem muszą bowiem zostać w projekcie uwzględnione. Magdalena Górecka podkreśla przy tym, że jej minimalistyczne osiedle ma w jak najmniejszym stopniu wykorzystywać sztuczne rozwiązania choćby w zakresie regulacji temperatury. W Tamale Mini-Living znajdziemy sporo funkcjonalnych rozwiązań, które mają odpowiedzieć na lokalne problemy.

Ciekawa jest już sama technologia, którą postanowiono wykorzystać do budowy. Ściany powstaną z lanej ziemi (poured earth), czyli lokalnego odpowiednika betonu – technologicznie podobnego, choć zawierający większy procent gleby w mieszance. Mury mają natomiast liczyć aż osiemdziesiąt centymetrów szerokości, by wspomóc ochronę przed palącym słońcem Afryki. Wykorzystana zostanie także naturalna cyrkulacja powietrza, by wnętrza mieszkań dawały wytchnienie. Z zewnątrz zobaczymy lamele okienne i pergole wykonane z lokalnych odmian mahoniu i drzewa tekowego.

Pergole mają oczywiście dawać cień, ale też być miejscem spotkań czy wspólnych ćwiczeń i wyciszenia. Wieczorami fitness i joga mają być natomiast uprawiane na dachach. Teren wokół zabudowań zostanie obsadzony drzewami takimi jak baobaby, akacje czy neem, ale też roślinami, których część ma znaczenie w gastronomii. Liście moringi czy kwiaty hibiskusa także mają lądować na dachach, by po ususzeniu zasilić działającą na osiedlu restaurację.

Oczywiście zewnętrzny wygląd nowoczesnej, choć nawiązującej do lokalnego stylu zabudowy we wnętrzach przechodzi w minimalistyczną nowoczesność. Meble i wystrój mają oferować komfort i stylowe doznania, wspierając atmosferę błogiego spokoju i wyciszenia. Budowa Tamale Mini-Living rusza w lipcu. Co jednak ważne, typologia wyspy – tożsama w wydaniu modelsoffbeauty z projektem modułowym – pozwala na rozwój osiedla w dowolnym momencie.

Damian Halik

Damian Halik

Kulturoholik, level 99. Czas na filmy, książki, komiksy i gry, generowany gdzieś między pracą a codziennymi obowiązkami, zawdzięcza opanowaniu umiejętności zaginania czasoprzestrzeni.

News will be here