UNStudio to uznane biuro architektoniczne z ponadtrzydziestoletnim stażem, którego motto brzmi: projektujemy z myślą o przyszłości. Ben van Berkel – założyciel i główny architekt – potrafi nieustannie zaskakiwać, czego zresztą Van B – jego ostatni mały-wielki projekt, jest najlepszym przykładem. W przeciwieństwie do najsłynniejszych realizacji biura ten modułowy apartamentowiec nie wyróżnia się bowiem wyjątkową bryłą czy przestrzennymi i strukturalnymi niuansami, które przywodzą na myśl futurystyczne wizje van Berkela. Jego wizjonerska natura kryje się w elementach, które uczynią konstrukcję elastyczną i łatwą do zaadaptowania zgodnie ze zróżnicowanymi potrzebami mieszkańców. Autor określił to mianem analogowego smart domu.
Nie technologia, a sprytne rozwiązania stanowią o sile Van B
Projekt zamówiła bawarska firma Bauwerk Capital. Sześciopiętrowy budynek o funkcji mieszanej – mieszkalno-biurowej, o łącznej powierzchni niemal 16 000 m2, ma powstać w Monachium. Jego bryła wpisuje się w obecne trendy w architekturze, nie wyróżniając się znacząco. Nie jest jednak nudna czy generyczna. Uwagę przykuwa tu przede wszystkim duża liczba okien i powtarzalne, występujące naprzemiennie segmenty, które zdradzają modułowy charakter obiektu. Zdecydowanie więcej mówi na ten temat wnętrze – autorzy poświęcili mu wiele uwagi, rozwijając wspomnianą już ideę analogowego smart domu. To oczywiście oksymoron, którego Ben van Berkel użył zupełnie celowo, ale co on właściwie oznacza?
Van B to budynek wielorodzinny ze stu czterdziestoma dwoma mieszkaniami. Te jednak, w zależności od potrzeb, wyraźnie się od siebie różnią. Znajdziemy tam zarówno kawalerki, jak i mieszkania z trzema sypialniami; lofty i apartamenty na poddaszu pretendujące do miana penthouse’ów. Tym, co łączy je wszystkie, jest natomiast otwarta przestrzeń, którą każdy z mieszkańców zaadaptuje dzięki wtyczkom, czyli modułowym meblom, wyznaczającym poszczególne strefy – sypialnie, salony, biura czy siłownie. Właśnie one – moduły typu plug-in – są najmocniej wyróżniającym tę koncepcję elementem i to do nich odnosi się technologiczne porównanie. Nie technologia, lecz koncepcja nadaje jednak znaczenie temu rozwiązaniu.
Brzmi jak peerelowska myśl architektoniczna, ale nie tędy droga
Przykładowe mieszkanie wielopoziomowe, fot. UNStudio Przykładowe mieszkanie podzielone modułami typu plug-in, fot. UNStudio
Choć pomysł architektów z UNStudio wydaje się adaptować znane nam z czasów słusznie minionych rozwiązania – masowe budownictwo i przydzielane mieszkaniom, jednakowe meble – idea van Berkela i spółki sięga o wiele dalej. Nie chodzi bowiem o ujednolicanie struktury społecznej – wręcz przeciwnie, rozstrzał dostępnych możliwości doprowadzi raczej do koegzystencji ludzi o różnej majętności. Celem nadrzędnym amsterdamskiego studia jest natomiast elastyczność.
Wspomnianych wtyczek jest w ofercie dziewięć – a każdy z nabywców mieszkania może wybrać te, które najlepiej odpowiadają jego potrzebom. Dzięki unifikacji będą one pasować do każdego z mieszkań, ale też nie sprawią problemów w czasie urządzania się. To klient zdecyduje co i gdzie stanie. Nie będą go przy tym ograniczać ściany, a strefy wydzielone zostaną właśnie za sprawą odpowiedniego ulokowania poszczególnych modułów. Warto przy tym wspomnieć, że nie tylko okna, ale i balkony oraz tarasy są w tej koncepcji powszechne. Mają one stanowić przedłużenie mieszkań i stanowić swoisty łącznik z naturą oraz otoczeniem. Na swój sposób inteligentne rozwiązanie z czasem – wraz ze zmianą potrzeb – można natomiast wymienić lub przestawić.
Autorzy – a poza wspomnianym już Benem van Berkelem pod projektem Van B podpisali się także: Jan Schellhoff, Julia Gottstein, Bart Chompff, Alexandra Virlan, Dimitra Chatzipantazi, Ana Maldonado i Patrik Noomé – nie ukrywają, że koncepcja czerpie mocno z ostatnich doświadczeń. Pandemia, która wielu z nas zmusiła do zmiany trybu pracy, dobitnie pokazała, że nasze domy nie są gotowe na tak gwałtowne transformacje. Van B natomiast będzie – bo taka jest jego natura. Domy to już nie tylko miejsca, w których sypiamy i odpoczywamy po pracy. To swoiste oazy, które powinny zapewniać nam możliwie jak największy komfort i spełniać różne funkcje – także te niestandardowe.
