Choć tradycja polskiego winiarstwa została zarejestrowana na kartach historii w okresie panowania pierwszych Piastów, to tak naprawdę można powiedzieć, że okres prawdziwego rozkwitu przypada dopiero na obecne czasy.
Wino towarzyszy człowiekowi w jego drodze do cywilizacji od tysięcy lat, a na terenach Polski znalezione i udokumentowane dzikie winorośla pochodzą nawet z przed kilku milionów lat wstecz. Czy wtedy wytwarzano już wino?. Tego nie wiemy. Wiemy natomiast, iż wraz z przyjęciem przez Polskę chrztu, zrodziła się potrzeba posiadania wina do celów liturgicznych, a w owych czasach możliwość sprowadzania wina z Europy była mocno ograniczona ze względu na dość trudne warunki transportu jak również możliwości przechowywania tego trunku. Tak też narodziły się pierwsze winnice, które powstawały wokół klasztorów oraz zamków. Choć nie ma jednoznacznych dat powstania pierwszych winnic, to powołując się na różne źródła można doszukać się takich okresów, jak IX stulecie – Kraków, czy też XII wiek, gdzie możemy odnaleźć zapiski o winnicach w zielonogórskim, czy też napotkać nazwy miejscowości Winnica, Winna Góra, Winnik. Dużym rozkwitem winiarstwa może pochwalić się XIV wiek, kiedy to wino stało się produktem handlowym, gdzie zamiast spożywać wodę (która zawierała wiele bakterii i przenosiła choroby), spożywano wino, piwo oraz miody. Kolejne wieki przynosiły wzloty i upadki produkcji wina, transfery produktów oraz wojny doprowadzały do zmniejszenia popularności czy to przez zniszczenia upraw, czy też przez wypieranie „napoju bogów” przez piwa i gorzałki. Schyłek uprawy winorośli przypadł na lata 60-70 ubiegłego wieku, gdzie finalnie odnotowano upadek uprawy winorośli w Polsce.
Renesans winiarstwa przypada na przełom XX/XXI wieku, kiedy to zaczęły powstawać nowe winnice, które obecnie zlokalizowane są w Regionie Zielonogórskim, Polsce Centralnej oraz Północnej, na Dolnym Śląsku, w województwie Lubelskim (Małopolski Przełom Wisły), Śląskim, Świętokrzyskim oraz Podkarpackim, jak również w Zachodniopomorskim. Obecnie na ternie Polski ilość wszystkich winnic możemy liczyć w setkach (ok. 335), które mają w swoim posiadaniu ok. 350ha. Większość jednak produkuje wina na własne potrzeby lub też prezentuje je na targach, wystawach oraz degustacjach.
Lecz są również winnice, które pomimo wielu prawnych obostrzeń weszły na rynek i całkiem dobrze sobie radzą. Najlepszym przykładem może być bardzo lubiana przeze mnie Winnica Płochockich, czy też Winnica Dziedzić, a ostatnio również Winnica Turnau, którą wraz z kilkoma blogerami winnymi miałem okazję odwiedzić. Choć to północno-zachodnia część Polski to z Poznania można tam dotrzeć w 2,5 godziny, z Gdańska oraz Wrocławia w niecałe 4 godziny, Warszawa dzięki autostradzie zawdzięcza dojazd w granicach 4,5 godziny, Kraków, który wysunięty jest najbardziej na południe musi poświęcić na dojazd niecałe 6 godzin.
Winnica Turnau, a w zasadzie Winnica Baniewice to idealny przykład wzorowej winnicy, których dziesiątki miałem okazję oglądać w całej Europie. To koncept który zrodził się w głowach Zbigniewa Turanua, Grzegorza Turnaua, Jacka Turnaua oraz wspólnika Tomasza Krasickiego. Natchnienie przyszło z Hiszpanii, kiedy to Tomasz spostrzegł, iż obok winnic rosną tam słoneczniki oraz inne rośliny, które również sadzone są w Baniewicach w Zachodniopomorskim. Więc skoro klimat sprzyja roślinom to będzie również sprzyjał winnicy. Dodatkowe badania potwierdziły, iż panujący tam klimat oraz znajdujące się „za miedzą” jezioro idealnie oddaje warunki panujące w historycznym Zielonogórskim winnym regionie. I tak powstało początkowo trzy hektary, w 2012 było już ich 15, a dziś winnica obejmuje powierzchnię 25 hektarów, na których wyrastają grona z takich szczepów, jak Auxerrois, Chardonnay, Hibernal, Johaniter, Riesling, Seyval Blanc, Solaris oraz odmian czerwonych Cabernet Cantor, Dornfelder, Pinot Noir, Regent oraz Rondo.
Cdn…
